Je staat in de supermarkt, pakt een reep waar ‘zonder suiker’ op staat, en denkt dat dit lekker verantwoord is. Maar pas thuis zie je dat er zes soorten zoetstoffen in zitten. Klinkt bekend? Je bent niet de enige. Fabrikanten gebruiken slimme woorden, kleuren en plaatjes om hun producten gezonder te laten lijken dan ze zijn. In deze blog leer je hoe je misleidende gezondheidsclaims op verpakkingen herkent, waarom ze werken en hoe je jezelf beschermt tegen deze marketingtrucs.

In het kort / key takeaways

• Gezondheidsclaims zeggen lang niet altijd iets over de werkelijke voedingswaarde
  
• Termen als ‘light’, ‘zonder suiker’ of ‘natuurlijk’ kunnen misleidend zijn
  
• Beelden en kleuren op de verpakking creëren een vals gevoel van gezondheid
  
• Let op de kleine lettertjes, check ingrediënten en voedingswaarde
  
• Wetenschappelijk onderbouwde claims zijn zeldzaam, dus blijf kritisch

Gezondheidsclaims zeggen weinig over de inhoud

Een label zoals “rijk aan vezels” of “bevat omega 3” klinkt gezond. Maar dat wil niet zeggen dat het hele product goed voor je is. Onderzoek laat zien dat consumenten producten met één gezonde claim vaak als volledig gezond inschatten【1】【2】. Dit heet het health halo-effect. Eén positief kenmerk laat je het hele product overschatten.

Misleiding door plaatjes en woorden

Fruitplaatjes, groene kleuren of woorden zoals “natuurlijk”, “clean” of “pure” geven snel het idee dat iets gezond is. Maar deze termen zijn vaak onbeschermd en puur marketing. Een chocoladereep met een blaadje munt op de verpakking is niet gezonder dan een gewone reep. Onderzoek toont aan dat deze visuele trucs onze inschatting van gezondheid flink vertekenen【3】【4】.

Vage termen zoals ‘light’ of ‘zonder suiker’

‘Light’ of ‘zonder suiker’ klinkt aantrekkelijk, maar zegt vaak weinig. ‘Zonder suiker’ betekent meestal alleen dat er geen tafelsuiker is toegevoegd. Vaak zijn er wel andere zoetstoffen gebruikt. En ‘light’ kan slaan op vet, suiker of calorieën, zonder dat het duidelijk is welke. Uit onderzoek is gebleken dat Veel mensen dit verkeerd inschatten【5】【6】.

Wetenschappelijk bewijs is zeldzaam

Sommige verpakkingen tonen een afbeelding van een arts, gebruiken woorden als “klinisch bewezen” of verwijzen naar een onderzoek. Toch blijkt in veel gevallen dat deze claims geen serieuze wetenschappelijke basis hebben. Dit fenomeen heet science washing, het doen alsof iets wetenschappelijk onderbouwd is, terwijl dat niet zo is【7】【8】.

Let op bij baby- en kinderproducten

Juist bij babyproducten worden veel claims gebruikt die ouders een veilig gevoel geven. Denk aan “biologisch”, “verrijkt met vitaminen” of “zonder toegevoegde suiker”. Volgens recent onderzoek voldoet vrijwel geen enkel baby- of peuterproduct aan de gezondheidsrichtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie【9】【10】.

Praktische tips om misleiding te herkennen

• Lees altijd de ingrediëntenlijst: staat suiker, zout of vet bovenaan, dan is het vaak geen gezonde keuze
  
• Laat je niet misleiden door plaatjes of kleuren: kijk naar feiten, niet naar design
  
• Wees kritisch op woorden als ‘light’, ‘natuurlijk’ of ‘verrijkt’: ze kunnen vaag of onbetrouwbaar zijn
  
• Check of er echt een betrouwbare bron wordt genoemd: marketing verwijst vaak naar ‘onderzoek’, maar zelden naar echte studies
  
• Gebruik tools zoals de Kies Ik Gezond-app of Nutri-Score voor extra inzicht
  

Conclusie

Je kunt misleidende gezondheidsclaims herkennen door bewuster te kijken, logisch te denken en je niet te laten afleiden door mooie woorden of plaatjes. Claims als “zonder suiker” of “verrijkt met vitaminen” klinken gezond, maar zeggen weinig zonder context. Lees het etiket, check de voedingswaarde en gebruik je gezonde verstand. Zo maak je betere keuzes en voorkom je dat marketing jouw gezondheid beïnvloedt.

Volgende keer in de supermarkt? Check het etiket, niet de verpakking. En stuur dit artikel door naar iemand die altijd valt voor ‘gezonde’ chips.